1. Bộ chế hòa khí là gì?
Bộ chế hòa khí là linh kiện đóng vai trò quan trọng trong quá trình vận hành của động cơ đốt trong, đảm nhận nhiệm vụ kết hợp không khí với nhiên liệu theo tỷ lệ phù hợp và đưa hỗn hợp này vào buồng đốt để thực hiện quá trình đốt cháy, tạo ra năng lượng giúp xe di chuyển.
Bộ chế hòa khí thường xuất hiện trên các động cơ dung tích nhỏ, tuy nhiên ngày nay hầu hết các mẫu xe ô tô đều áp dụng hệ thống phun nhiên liệu điện tử để hoạt động một cách hiệu quả hơn.
![Chế hòa khí có nhiệm vụ vận hành động cơ đốt trong](https://www.daily3svinfast.com/uploads/images/2024/04/19/bo-che-hoa-khi-2-1713539118.jpg)
2. Cấu tạo
Cấu trúc của bộ chế hòa khí chủ yếu được cấu tạo : Vòi phun nhiên liệu chính, van điều khiển (van bướm ga, van bướm khí), buồng phao, họng khuếch tán, đường ống dẫn nhiên liệu, ống dẫn khí và nhiều thành phần khác. Chi tiết về cấu trúc này sẽ bao gồm:
- Van ga (Throttle valve)
- Đầu vào của nhiên liệu (Fuel inlet)
- Bộ lọc không khí (Air cleaner)
- Van nạp (Choke valve)
- Ống chân không (Venturi)
- Buồng phao (Float chamber)
- Phao (Float)
- Cần phao (Float arm)
- Van phao (Float valve)
Tất cả các thành phần này đều được thiết kế với mục đích chung là đảm bảo hoạt động mượt mà và ổn định. Trong quá trình đốt cháy, nhiên liệu và không khí sẽ được phối hợp với tỷ lệ chính xác.
3. Nguyên lý hoạt động
Bộ chế hòa khí hoạt động theo nguyên tắc đưa không khí đi vào qua cửa phun, tạo ra một phần chân không do đường hẹp của nó. Khi có sự khác biệt về áp suất giữa cửa phun và bình chứa, nhiên liệu sẽ đi qua ống phun và hòa lẫn vào không khí.
Đầu tiên, xăng được dẫn vào buồng phao thông qua ống đầu vào và đường dẫn nhiên liệu. Khi buồng phao đạt mức đầy đủ, phao và kim chỉ van sẽ nâng lên, ngăn chặn việc nạp thêm nhiên liệu hoặc được cảm nhận qua mắt thần trên chế hòa khí khi bị giảm xuống.
![Nguyên lý hoạt động của chế hòa khí dựa vào cửa phun](https://www.daily3svinfast.com/uploads/images/2024/04/19/bo-che-hoa-khi-3-1713539147.jpg)
Áp suất của không khí xung quanh sẽ đẩy không khí vào bên trong chế hòa khí. Đây là nơi mà không khí sẽ được trộn với một lượng xăng phù hợp từ buồng phao để tạo thành hỗn hợp xăng và không khí. Tỷ lệ thông thường là 1 gram xăng cho 14,7 gram không khí.
- Trong trường hợp lượng xăng trong hỗn hợp lớn hơn 1g/14,7g không khí sẽ được gọi là hỗn hợp giàu và thường được áp dụng khi động cơ đang khởi động hoặc tăng ga hoặc tăng tải. Nếu động cơ hoạt động liên tục trong trạng thái hỗn hợp giàu sẽ gây ra hiện tượng sinh ra đống muội đen trong buồng đốt, bugi và ống xả, làm giảm hiệu suất sử dụng nhiên liệu và tiêu thụ xăng.
- Trường hợp lượng xăng trong hỗn hợp nhỏ hơn 1g/14,7g không khí được gọi là hỗn hợp nghèo thường phát sinh từ sự điều chỉnh sai lệch của các thông số hoặc từ các đường nạp xăng bị bẩn hoặc bị tắt. Nếu động cơ hoạt động trong trạng thái hỗn hợp nghèo, sẽ gây ra sự giảm công suất và lực momen, tạo ra hiện tượng đóng trắng trong buồng đốt và bugi.
Tùy thuộc vào loại động cơ và xe, cũng như các đặc điểm cấu trúc, cách thức hoạt động của chế hòa khí có thể khác nhau, nhưng đa số vẫn tuân theo nguyên lý trên.
4. Phân loại chế hòa khí
Trên thị trường hiện nay, chế hòa khí được chia thành các loại như sau:
Theo cấu trúc:
- Chế hòa khí một họng
- Chế hòa khí hai họng
Theo thiết bị:
- Chế hòa khí xe máy
- Chế hòa khí xe nâng
- Chế hòa khí ô tô
Theo nhà sản xuất:
- Keihin
- K88
- Mikuni
- Centa
5. Công dụng của bộ chế hòa khí
Chế hòa khí hoặc bình xăng con là một công cụ được sử dụng để hòa trộn không khí và nhiên liệu theo tỷ lệ phù hợp để cung cấp cho động cơ xăng, hoạt động dựa trên nguyên lý hoàn toàn cơ học.
Hiện nay, các loại chế hòa khí thường được sử dụng trong các động cơ nhỏ, các động cơ cũ hoặc trong các xe đua nhỏ vì sự nhỏ gọn, chi phí thấp và có thể dễ dàng sửa chữa.
![Công dụng chính của chế hòa khí là kết hợp không khí và nhiên liệu](https://www.daily3svinfast.com/uploads/images/2024/04/19/bo-che-hoa-khi-4-1713539174.jpg)
6. Cách xả xăng và chỉnh bộ chế hòa khí đúng cách
Cách điều chỉnh bộ chế hòa khí vẫn là một vấn đề khiến nhiều người băn khoăn. Nếu trong quá trình sử dụng mà bạn gặp phải các vấn đề như không khí hút vào không đều, có thể làm cho động cơ hoạt động không êm, tiêu hao nhiều nhiên liệu,... thì việc điều chỉnh và sửa chữa là rất cần thiết.
Cách xả xăng khá đơn giản, bạn chỉ cần sử dụng tua vít để mở ốc xả xăng ở dưới chế hòa khí và lấy ra xăng cặn bên trong bình một cách dễ dàng. Cách chỉnh cũng sẽ thay đổi tùy thuộc vào loại xe, cụ thể như sau:
6.1. Đối với xe máy
Để đảm bảo hoạt động tốt nhất, người sử dụng cần kiểm tra chế hòa khí. Nếu chế hòa khí bị bẩn và không được bảo dưỡng định kỳ, cần thực hiện vệ sinh và kiểm tra khe hở của zicler.
Ngoài ra, việc bảo dưỡng lọc gió cũng cần được chú ý. Nếu lọc gió bị tắc, động cơ sẽ hoạt động trong tình trạng thiếu khí, dẫn đến hiệu suất kém và tiêu hao nhiên liệu tăng. Lọc gió màng giấy khô có thể được vệ sinh nhiều lần nhưng tuổi thọ thường không quá 12.000 km.
Lọc gió màng giấy tẩm dầu có khả năng bám bụi tốt hơn nhưng cần tuân thủ chu kỳ thay đổi từ 8.000 đến 16.000 km tùy thuộc vào loại xe và điều kiện sử dụng.
Thông thường ở các hãng xe, cách điều chỉnh chế hòa khí trên xe máy sẽ được thực hiện theo các bước cơ bản sau:
- Bước 1: Đặt xe trên chân đỡ để cân bằng và xác định vị trí của chế hòa khí.
- Bước 2: Sử dụng tua vít để siết chặt tất cả các ốc trên chế hòa khí.
- Bước 3: Nới lỏng ốc xăng khoảng 1,5 - 2 vòng và khởi động xe. Giữ nguyên trạng thái này cho đến khi tiếng nổ trở nên nhẹ nhàng, sau đó nới lỏng ốc gió. Bạn cần thực hiện cẩn thận cho đến khi tiếng nổ đều và ổn định.
6.2. Đối với ô tô
Khác với việc điều chỉnh chế hòa khí trên xe máy, quá trình này trên xe ô tô sẽ được thực hiện như sau:
- Bước 1: Tắt động cơ và xác định vị trí của bộ lọc không khí để tiếp cận chế hòa khí.
- Bước 2: Tìm và điều chỉnh các ốc vít trên chế hòa khí tương tự như trên xe máy.
- Bước 3: Khởi động xe, nếu nghe thấy tiếng "ping" khi đạt tốc độ vòng tua cao, có thể động cơ đang thiếu nhiên liệu. Chỉ cần điều chỉnh ốc xăng mở ra một chút bằng tua vít. Nếu tiếng nổ vẫn bình thường nhưng có mùi xăng nồng nặc, hãy điều chỉnh ốc xăng để đóng lại. Tiếp theo, điều chỉnh ốc gió cho đến khi tiếng nổ trở nên đồng đều.
- Bước 4: Sau khi hoàn tất điều chỉnh các ốc xăng và ốc gió trên chế hòa khí, tắt động cơ và lắp lại tấm lọc không khí như ban đầu.
![Quy trình điều chỉnh chế hòa khí đối với ô tô](https://www.daily3svinfast.com/uploads/images/2024/04/19/bo-che-hoa-khi-5-1713539201.jpg)
Tùy thuộc vào loại xe và những vấn đề cụ thể mà chế hòa khí gặp phải, phương pháp điều chỉnh sẽ có thể khác nhau, đây là điều mà người dùng cần chú ý.
7. Hướng dẫn chi tiết cách vệ sinh bộ chế hòa khí
Giống như các bộ phận khác trên xe, sau một thời gian sử dụng, chế hoà khí thường bám đầy cặn bẩn, gỉ sét,... gây ra sự cản trở cho hiệu suất hoạt động của động cơ. Vì vậy, lúc này việc vệ sinh sẽ được coi là rất quan trọng. Tuy nhiên, làm thế nào để làm sạch một cách đúng cách?
- Đầu tiên, bạn nên sử dụng dung dịch rửa chuyên dụng: Loại dung dịch này sẽ giúp loại bỏ bụi bẩn và cặn sắt ở những khe nhỏ hoặc ống dẫn xăng hay khí.
- Hãy sử dụng dung dịch này để làm sạch một cách cẩn thận.
Bảo dưỡng chế hoà khí sạch sẽ tăng tính trơn tru trong quá trình hoạt động, đây cũng chính là điều mà người dùng cần chú ý.
![Cách vệ sinh chế hòa khí bằng dung dịch rửa chuyên dụng](https://www.daily3svinfast.com/uploads/images/2024/04/19/bo-che-hoa-khi-6-1713539223.jpg)
8. So sánh ưu, nhược điểm của chế hòa khí và phun xăng điện tử?
Dưới đây là những tiêu chí so sánh ưu và nhược điểm của chế hòa khí và phun xăng điện tử:
Tiêu chí so sánh |
Phun xăng điện tử |
Chế hòa khí |
Ưu điểm |
Tối ưu hóa việc sử dụng cũng như tiêu thụ nhiên liệu. |
Chế hoà khí có cấu trúc khá đơn giản nên việc sửa chữa và thay thế dễ dàng hơn. |
Giảm thiểu ô nhiễm môi trường. |
Chi phí cho việc bảo trì tương đối hợp lý. |
|
Có khả năng phù hợp với đa dạng các loại xe với các mức tải trọng khác nhau. |
||
Nhược điểm |
Cấu trúc tương đối phức tạp. |
Thường xuyên gây ra tình trạng dư hoặc thiếu xăng trong buồng đốt. Do điều chỉnh bằng cơ, các vật liệu như zicler, phao xăng có thể cảm thấy "mỏi". |
Chi phí bảo dưỡng cao. |
Chế hòa khí thường khá cồng kềnh và thiếu thẩm mỹ. |
|
Khó khăn trong việc sửa chữa. |
Có thể tạo ra các khí gây ô nhiễm như: HC, CO, NOx. |
9. Những lưu ý khi lựa chọn bộ chế hòa khí
Để lựa chọn được một chế hòa khí phù hợp cho xe, trước hết bạn cần xác định loại xe. Đồng thời, cần xem xét các yếu tố như khả năng khởi động tốt, hiệu suất khi không tải, hiệu suất ở tải trung bình, hiệu suất ở tải toàn bộ và khả năng tăng tốc, cũng như khả năng kiểm soát bướm ga khi tăng tốc.
Hơn nữa, cần có các hệ thống đảm bảo hiệu quả tiết kiệm nhiên liệu và giảm ô nhiễm môi trường.
![Một chế hòa khí phù hợp sẽ đảm bảo được các hiệu suất và khả năng kiểm soát](https://www.daily3svinfast.com/uploads/images/2024/04/19/bo-che-hoa-khi-7-1713539258.jpg)
Trên thực tế, bộ chế hòa khí đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của động cơ, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và tiêu hao nhiên liệu của xe. Việc hiểu và bảo dưỡng đúng cách sẽ được coi là yếu tố quan trọng để duy trì sự vận hành mượt mà của xe.